DISSONANT.be, recensies die raken want een woord is een woord
Rolf Falters 'Het verdeelde land' is een ambitieuze poging om de complexe geschiedenis van België te ontrafelen, een land dat al bijna twee eeuwen balanceert op de rand van uiteenvallen. Falter neemt de lezer mee op een wervelende reis door de Belgische geschiedenis, van de onverwachte geboorte in 1830 tot de huidige politieke impasse.
Het boek begint met een interessante constatering: zelfs de grondleggers van België twijfelden aan het voortbestaan van de natie. Door de jaren heen is het einde van België talloze keren voorspeld, maar de staat heeft wonderbaarlijk genoeg alle stormen overleefd. Falter onderzoekt de diepe kloof tussen Vlamingen en Franstaligen, de constante bron van spanningen die het land teisteren.
In zeventig hoofdstukken schetst Falter een levendig beeld van de Belgische geschiedenis, waarin toeval en onvoorspelbaarheid een grote rol spelen. Hij laat zien hoe België, ondanks zijn onzekere begin, een succes werd, maar vervolgens verscheurd raakte door de taalstrijd en verlamd raakte door het ingewikkelde federale systeem. Geen enkele politieke leider lijkt echt grip te hebben gehad op de gebeurtenissen, wat de geschiedenis des te fascinerender maakt.
Falter weet de complexe communautaire geschiedenis op een heldere en toegankelijke manier uit te leggen. Hij schuwt de moeilijke vragen niet en probeert de diepere oorzaken van de verdeeldheid te begrijpen. Hij portretteert de belangrijkste figuren uit de Belgische geschiedenis, van Hendrik Conscience en Jules Destrée tot Bart De Wever en Georges-Louis Bouchez, en laat zien hoe hun handelen de loop van de gebeurtenissen heeft beïnvloed.
'Het verdeelde land' is meer dan een geschiedenisboek, het is een poging om de Belgische identiteit te begrijpen. Falter laat zien hoe Vlamingen, Franstaligen, Walen, Brusselaars en Duitstaligen samen een natie vormen, ondanks hun verschillen en conflicten. Hij benadrukt de veerkracht van het land, dat steeds weer in staat is om crises te overwinnen en een compromis te vinden.
Hoewel Falter een kritische blik werpt op de Belgische geschiedenis, is hij niet pessimistisch over de toekomst. Hij gelooft dat België, ondanks zijn verdeeldheid, een levensvatbare natie kan blijven, zolang de verschillende gemeenschappen bereid zijn om met elkaar in dialoog te treden en naar een gemeenschappelijke basis te zoeken.
Het boek is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de Belgische geschiedenis en de communautaire problematiek. Falter biedt een nieuwe en verfrissende kijk op een complex en vaak onbegrepen land. Hij daagt de lezer uit om na te denken over de toekomst van België en de rol die de verschillende gemeenschappen daarin kunnen spelen. 'Het verdeelde land' is een essentiële gids voor iedereen die België beter wil begrijpen, dat verdeelde maar vooralsnog onbuigzame land. Het boek is vlot geschreven en leest als een trein, waardoor het ook toegankelijk is voor lezers die minder vertrouwd zijn met de Belgische geschiedenis. Een absolute aanrader!
Hardcover I Nederlands I 696 bladzijden I Lannoo I €39,99
Rolf Falter werkte de voorbije decennia als onderzoeker, journalist, docent, adviseur van Belgische toppolitici en als Europees ambtenaar. Hij schreef diverse boeken over het verleden van onze contreien en van Europa, die alle een breed publiek vonden. Hij ziet geschiedenis vooral als een aaneenschakeling van toevalligheden. En hij verhaalt ze het liefst op die manier.
Meer boeken van Rolf Falter:
Jan Stevens' 'Zusters zonder liefde' is een onthutsend boek dat een pijnlijke spiegel voorhoudt aan de Belgische samenleving. Geïnspireerd door de gruwelijke onthullingen in 2014 over het Ierse Tuam, waar honderden baby's van ongehuwde moeders in het riool van een weeshuis werden gevonden, stelt Stevens een cruciale vraag: is de situatie in België werkelijk zoveel beter?
Het boek duikt in een beerput van misbruik en mishandeling binnen de muren van Belgische kloosters. De aanleiding voor Stevens' onderzoek was een onderzoek van het parket van Kortrijk in 2011 naar kindermisbruik door twee kloosterzusters, na een klacht van de Bruggeling Erik. In 'Zusters zonder liefde' krijgen Erik en andere slachtoffers een stem. Ze getuigen over hun traumatische ervaringen, over de fysieke en emotionele pijn die hen is aangedaan door de mensen die hen juist bescherming en liefde hadden moeten bieden.
Wat dit boek zo krachtig maakt, is de directe en onverbloemde manier waarop de slachtoffers hun verhaal vertellen. Stevens vermijdt sensatiezucht en laat de feiten voor zichzelf spreken. De lezer wordt geconfronteerd met een schokkend beeld van sadisme, machtsmisbruik en een totaal gebrek aan empathie. De getuigenissen zijn hartverscheurend en laten een diepe indruk achter.
Het is niet alleen de gruwel van het misbruik zelf die beklijft, maar ook de context waarin het kon plaatsvinden. Stevens legt bloot hoe een cultuur van stilzwijgen, angst en absolute gehoorzaamheid binnen de kloosters het mogelijk maakte dat het misbruik jarenlang ongestraft kon doorgaan. De slachtoffers werden niet geloofd, hun klachten werden genegeerd en de daders werden beschermd door de hiërarchie.
'Zusters zonder liefde' is meer dan alleen een verzameling getuigenissen. Het is een aanklacht tegen een systeem dat gefaald heeft in de bescherming van kwetsbare kinderen. Het is een oproep tot gerechtigheid voor de slachtoffers en een waarschuwing dat dit soort misstanden nooit meer mogen gebeuren.
Het boek roept ook belangrijke vragen op over de rol van de kerk in de Belgische samenleving. Hoe kon het dat deze misdaden zo lang verborgen bleven? Waarom werd er zo weinig gedaan om de slachtoffers te helpen? En wat kan er gedaan worden om ervoor te zorgen dat de kerk in de toekomst verantwoordelijkheid neemt voor haar daden?
Stevens schuwt de moeilijke vragen niet en gaat diep in op de complexiteit van het onderwerp. Hij interviewt niet alleen slachtoffers, maar ook experts, historici en vertegenwoordigers van de kerk. Hierdoor ontstaat een genuanceerd beeld van de problematiek, dat verder gaat dan alleen de individuele gevallen van misbruik.
Natuurlijk is het belangrijk om te onthouden dat dit boek zich richt op een specifieke context en dat niet alle kloosterzusters schuldig zijn aan misbruik. Er zijn ook veel nonnen die hun leven hebben gewijd aan het helpen van anderen en die een positieve bijdrage hebben geleverd aan de samenleving. Toch is het belangrijk om de verhalen van de slachtoffers te horen.
'Zusters zonder liefde' is geen makkelijk boek om te lezen. Het is confronterend, pijnlijk en soms zelfs ronduit misselijkmakend. Maar het is ook een belangrijk boek dat een noodzakelijk gesprek op gang brengt over misbruik, machtsmisbruik en de verantwoordelijkheid van instituties. Het is een boek dat je niet snel zult vergeten en dat je aan het denken zet over de donkere kanten van de menselijke natuur.
Paperback I Nederlands I 224 bladzijden I Manteau I €24,99 GBP
Jan Stevens (1963) is een Belgisch journalist en auteur. Hij schrijft onder meer voor de kranten en tijdschriften De Morgen, Knack en Humo. Stevens staat bekend om zijn diepgravende onderzoeksjournalistiek en zijn persoonlijke en maatschappelijke betrokkenheid bij thema’s als kindermisbruik in zorginstellingen. Hij is medeauteur van het grensverleggende boek over ADHD 'Hoezo, druk?'.
Gust Verwerft, een naam die inmiddels synoniem staat voor diepgravende analyses van assisenzaken, presenteert met 'Moorden om woorden' een intrigerende blik op de soms fatale consequenties van menselijke communicatie. In dit boek fileert Verwerft een aantal spraakmakende rechtszaken waarin woorden niet enkel als instrumenten voor expressie dienen, maar als dodelijke wapens worden ingezet. Het is een verontrustende reflectie op de dunne lijn tussen een onschuldig gesprek en een onomkeerbare tragedie.
Verwerft duikt in de complexe dynamiek van het Hof van Assisen, waar de bewijslast vaak overweldigend is. De logistieke macht en forensische expertise van de speurders laten weinig ruimte voor feitelijke tegenargumenten. De verdediging, gedwongen tot een wanhoopsoffensief, richt zich noodgedwongen op het motief, de drijvende kracht achter de gruwelijke daad. En vaak, zo betoogt Verwerft, ligt dat motief verscholen in de nuances van gesproken of geschreven woorden.
De auteur neemt ons mee naar verschillende locaties in Vlaanderen, elk toneel van een unieke tragedie. In Berlare ontvouwt zich een verhaal van obsessie en manipulatie, waar een jonge man zijn buurvrouw via een spervuur aan berichten in een web van verleiding weet te vangen. De moord die volgt, is een abrupt einde aan de fantasie, een gewelddadige terugkeer naar de harde realiteit. Verwerft ontleedt de berichten, de nuances, de verborgen signalen, en toont aan hoe woorden een fatale aantrekkingskracht kunnen uitoefenen.
Het liefdeshotel in Hechtel-Eksel vormt het decor voor een ontmoeting die dodelijk eindigt. Twee mannen, op zoek naar intimiteit en misschien meer, vinden de dood in een kamer vol geheimen. Verwerft reconstrueert de gebeurtenissen, speurt naar de woorden die zijn gesproken, de emoties die zijn geuit, de frustraties die zijn opgekropt. Hij onthult hoe een banale ontmoeting kan escaleren tot een onomkeerbare daad van geweld.
In een Kortrijks flatgebouw escaleert een avond vol dronken praat tot een fatale ruzie. Twee vrouwen staan terecht voor moord, elk met hun eigen verhaal, hun eigen interpretatie van de gebeurtenissen. Verwerft analyseert de getuigenissen, de verklaringen, de tegenstrijdigheden, en toont aan hoe alcohol en roekeloze woorden een explosieve cocktail kunnen vormen. Hij laat zien hoe een ogenschijnlijk onschuldige discussie kan uitmonden in een tragedie met verstrekkende gevolgen.
Het verhaal van de twee zussen in Turnhout is misschien wel het meest schrijnende. Een lang verborgen waarheid komt aan het licht, waardoor de leugens waarop hun relatie was gebouwd, instorten. De ene zus verdrinkt de andere, een daad van ultieme wanhoop en verraad. Verwerft duikt in de complexe dynamiek van de zussenrelatie, de rivaliteit, de jaloezie, de onuitgesproken woorden. Hij laat zien hoe de waarheid, hoe pijnlijk ook, soms dodelijker kan zijn dan de leugen zelf.
'Moorden om woorden' is geen sensatiebelust verslag van gruwelijke misdaden. Het is een intelligente en doordachte analyse van de kracht van woorden, hun potentieel om te helen en te vernietigen. Verwerft toont aan hoe belangrijk het is om zorgvuldig te kiezen wat we zeggen en hoe we het zeggen. Woorden kunnen bruggen bouwen, maar ze kunnen ook muren optrekken. Ze kunnen levens redden, maar ze kunnen ook levens vernietigen.
Het boek is vlot geschreven en toegankelijk voor een breed publiek, ook voor lezers die niet vertrouwd zijn met de juridische wereld. Verwerft vermijdt jargon en complexe terminologie, en weet de verhalen op een boeiende en meeslepende manier te vertellen. Hij schuwt de emotionele impact van de misdaden niet, maar blijft tegelijkertijd objectief en respectvol ten opzichte van de slachtoffers en de daders.
'Moorden om woorden' is een intrigerend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de psychologie van misdaad, de dynamiek van menselijke relaties, en de kracht van taal. Het is een boek dat je aan het denken zet, dat je anders naar communicatie doet kijken, en dat je bewust maakt van de verantwoordelijkheid die we allemaal dragen voor de woorden die we spreken en schrijven. Het is een waardevolle bijdrage aan het debat over de rol van taal in de samenleving, en een bewijs van Gust Verwerfts scherpe observatievermogen en zijn diepgaande kennis van het menselijk gedrag.
Recensie: Jens.Moerveer@dissonant.be
Paperback I Nederlands I 208 bladzijden I Manteau I €23,99
gerechtsjournalist sinds 1967
Erik Scherder, de bekende hoogleraar neuropsychologie, staat bekend om zijn energieke en aanstekelijke manier van spreken over het brein en het belang van beweging. In zijn nieuwste boek, 'Liever moe dan lui' richt hij zijn pijlen op een actueel en urgent probleem: de toenemende luiheid en de verleiding van artificiële intelligentie (AI) die ons brein en lichaam negatief beïnvloeden. Scherder stelt een cruciale vraag: zijn we niet te gemakzuchtig geworden en betalen we daar een hoge prijs voor?
Het boek begint met een prikkelende stelling: AI is in feite Afnemende Intelligentie. Scherder argumenteert dat de massale blootstelling aan schermen en het gebrek aan mentale en fysieke uitdaging leiden tot een afname van onze cognitieve functies en fysieke gezondheid. We zitten vastgeplakt aan onze schermen, laten ons bedienen door technologie en verliezen het vermogen om zelf na te denken en in actie te komen. De auteur daagt ons uit om kritisch te kijken naar deze ontwikkeling en de gevolgen ervan te erkennen.
Scherder duikt in de evolutionaire wortels van onze neiging tot efficiëntie. Van de oermens hebben we geleerd om energie te besparen en taken zo snel mogelijk uit te voeren. Dit zit diep in ons DNA verankerd. Echter, in de moderne wereld is deze efficiëntie doorgeslagen. Voedsel wordt aan huis bezorgd, taken worden uitbesteed aan robots en we bewegen steeds minder. Scherder waarschuwt dat dit niet zonder consequenties is. Ons brein en lichaam zijn gemaakt om uitgedaagd te worden, om te bewegen en om actief te zijn. Wanneer we deze prikkels missen, worden we letterlijk en figuurlijk lui.
Wat 'Liever moe dan lui' zo boeiend maakt, is de manier waarop Scherder wetenschappelijke inzichten combineert met praktische voorbeelden en persoonlijke anekdotes. Hij put uit de meest recente onderzoeken in zijn vakgebied en vertaalt deze op heldere en begrijpelijke wijze naar het dagelijks leven. Hij legt uit hoe beweging en mentale uitdaging de hersenen stimuleren, de cognitieve functies verbeteren en ons gelukkiger en gezonder maken.
Scherder is geen doemdenker. Hij is optimistisch en gelooft dat het tij nog te keren is. Hij moedigt ons aan om bewust te kiezen voor een actiever leven, om uitdagingen aan te gaan en om de verleiding van luiheid te weerstaan. Hij geeft concrete tips en adviezen over hoe we meer beweging in ons dagelijks leven kunnen integreren, hoe we onze hersenen kunnen blijven stimuleren en hoe we de negatieve effecten van AI kunnen compenseren.
Het boek is geen belerend moralistisch verhaal, maar eerder een inspirerende oproep tot actie. Scherder weet zijn lezers te motiveren en te enthousiasmeren om hun eigen gedrag te veranderen. Hij laat zien dat het nooit te laat is om te beginnen met een gezondere en actievere levensstijl. Zijn energieke en typerende schrijfstijl werkt aanstekelijk en zet aan tot nadenken.
'Liever moe dan lui' is een belangrijk en relevant boek dat iedereen zou moeten lezen. Het is een pleidooi voor een samenleving die steeds meer gedomineerd wordt door technologie en comfort. Scherder laat op overtuigende wijze zien dat we de controle over ons eigen leven moeten terugnemen en bewust moeten kiezen voor een actiever, gezonder en uitdagender bestaan. Dit boek is niet alleen informatief, maar ook inspirerend en motiverend. Het zet je aan het denken en geeft je de tools om je eigen leven ten goede te veranderen. Een absolute aanrader voor iedereen die zijn brein en lichaam fit en gezond wil houden in een steeds digitalere wereld.
Paperback I Nederlands I 240 bladzijden I Athenaeum I €19,00 GBP
Erik Scherder is een Nederlandse hoogleraar neuropsychologie die verbonden is aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarnaast is hij als hoogleraar Bewegingswetenschappen verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en ontving hij een eredoctoraat aan de Open Universiteit Heerlen. Hij is verder raadslid in de Nederlandse Sportraad.
Meer boeken van Erik Scherder:
